Tạo đột phá phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số ở Đồng Nai

Tỉnh Đồng Nai hiện có hơn 400 nghìn người đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống, chủ yếu ở các xã vùng sâu, vùng xa, miền núi và khu vực biên giới. Xác định phát triển hạ tầng, nâng cao thu nhập là nền tảng quan trọng, giai đoạn 2021-2025, tỉnh đã bố trí tổng nguồn vốn hơn 1.157 tỷ đồng để đầu tư cho vùng dân tộc thiểu số, trong đó vốn Trung ương và địa phương hỗ trợ đồng bộ các chương trình phát triển kinh tế - xã hội. Đến cuối tháng 7/2025, Đồng Nai đã giải ngân hơn 762 tỷ đồng, đạt 67% kế hoạch; riêng vốn đầu tư phát triển đạt gần 74%, cho thấy quyết tâm của địa phương trong việc đưa chính sách đi vào thực tiễn, kịp thời đáp ứng nhu cầu thiết yếu của nhân dân.

Nguồn lực tài chính được ưu tiên cho các công trình hạ tầng dân sinh, điện - đường - trường - trạm, cùng với đó là chính sách tín dụng giúp người dân đầu tư sản xuất. Bà Hoàng Thị Khôi, một hộ dân tộc Tày ở xã Thiện Hưng, chia sẻ, nhờ được vay vốn tín dụng chính sách, gia đình bà đã phát triển mô hình nuôi dê, trồng tiêu, nuôi ong lấy mật, mang lại thu nhập hơn 150 triệu đồng mỗi năm. Câu chuyện của bà Khôi là minh chứng cho hiệu quả của việc “trao cần câu” thay vì “cho con cá” – giúp đồng bào chủ động vươn lên thoát nghèo.

Bên cạnh nguồn vốn Trung ương, tỉnh Đồng Nai còn huy động hiệu quả nguồn lực xã hội hóa, trong đó Quỹ “Vì người nghèo” đã hỗ trợ hơn 22 tỷ đồng xây dựng nhà ở cho hộ nghèo dân tộc thiểu số giai đoạn 2023-2025. Các chương trình tín dụng chính sách cũng giải ngân kịp thời hơn 18 tỷ đồng, giúp hàng nghìn hộ dân vay vốn phát triển kinh tế, mở rộng sản xuất, chuyển đổi ngành nghề.

Nhiều tấm gương vươn lên thoát nghèo bền vững đã xuất hiện. Chị Thị Liên ở ấp Vẻ Vang, xã Lộc Quang, là một ví dụ điển hình. Trước đây, cuộc sống khó khăn vì thiếu đất sản xuất, nhưng nhờ được Nhà nước hỗ trợ nhà ở, giếng nước và cặp bò giống, cùng sự nỗ lực của hai vợ chồng, gia đình chị nay đã ổn định, con cái được học hành đầy đủ. Tương tự, bà Đào Thị Vịn ở ấp Sóc Rung mạnh dạn vay 50 triệu đồng năm 2021 để trồng hồ tiêu. Sau ba năm, vườn tiêu phát triển xanh tốt, mang lại thu nhập ổn định. Năm 2024, bà tiếp tục được vay 100 triệu đồng để mở rộng thêm 500 trụ tiêu, nâng cao năng suất và thu nhập cho gia đình.

Kết quả nổi bật sau giai đoạn 2021-2024 là tỉnh giảm hơn 4.100 hộ nghèo dân tộc thiểu số, vượt gấp đôi chỉ tiêu Trung ương giao. Thu nhập bình quân đầu người của đồng bào tăng từ 28-30 triệu đồng/năm (năm 2020) lên hơn 42 triệu đồng/năm (năm 2024). Cơ sở hạ tầng nông thôn có bước tiến mạnh mẽ: 100% xã có đường ô tô đến trung tâm được nhựa hóa hoặc bê tông hóa, 100% thôn có đường cứng hóa, 99,7% hộ sử dụng điện lưới quốc gia, tỷ lệ trường học kiên cố đạt 81%, trạm y tế đạt 86%, dự kiến đạt 100% vào cuối năm 2025. Những con số ấy phản ánh sự đổi thay rõ nét trong diện mạo vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi tỉnh Đồng Nai.

Không chỉ tập trung phát triển kinh tế, tỉnh còn coi giáo dục là “chìa khóa vàng” mở ra tương lai cho thế hệ trẻ vùng dân tộc thiểu số. Nhờ đó, 99,5% trẻ 5 tuổi được đến trường mẫu giáo, hơn 99% học sinh trong độ tuổi học tiểu học và 98% học sinh theo học trung học cơ sở. Các trường phổ thông dân tộc nội trú được đầu tư, trở thành nơi ươm mầm tri thức, góp phần tạo nguồn nhân lực chất lượng cho địa phương.

Bước sang giai đoạn 2026-2030, Đồng Nai dự kiến huy động hơn 6.600 tỷ đồng, trong đó vốn đầu tư công khoảng 4.530 tỷ đồng, vốn sự nghiệp hơn 2.070 tỷ đồng, tập trung giải quyết căn cơ các vấn đề về đất ở, nhà ở, nước sinh hoạt, hạ tầng thiết yếu, y tế, văn hóa và phát triển du lịch cộng đồng. Đặc biệt, tỉnh dành sự quan tâm cho nhóm dân tộc thiểu số rất ít người và đồng bào vùng biên giới – nơi còn nhiều khó khăn trong tiếp cận dịch vụ công và cơ hội phát triển.

Theo bà Huỳnh Thị Hằng, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Đồng Nai, việc đầu tư nâng cấp trường học tại các xã biên giới là nhiệm vụ chính trị quan trọng, thể hiện trách nhiệm của cả hệ thống chính trị trong việc nâng cao dân trí, đào tạo nguồn nhân lực, đồng thời góp phần củng cố quốc phòng – an ninh khu vực biên giới. Tỉnh ủy Đồng Nai cũng chỉ đạo các sở, ngành nghiên cứu cơ chế chính sách đặc thù, thiết kế mẫu trường học phù hợp tiêu chuẩn kỹ thuật, vận hành hiệu quả, tránh lãng phí, hướng tới mục tiêu 80% trường học đạt chuẩn quốc gia vào năm 2030.

Với những định hướng và hành động cụ thể, Đồng Nai đang từng bước hiện thực hóa mục tiêu xây dựng vùng đồng bào dân tộc thiểu số phát triển toàn diện, bền vững – nơi người dân không chỉ “đủ ăn, đủ mặc” mà còn được “học hành, lập nghiệp và sống hạnh phúc” trên chính quê hương mình.